Η ενασχόληση με το διαδίκτυο, ειδικά στους εφήβους, μπορεί να έχει 
διάφορες ψυχολογικές αιτίες, οι οποίες συνδέονται με την ανάγκη για συναισθηματική ικανοποίηση και συχνά οδηγούν σε υπερβολική χρήση του διαδικτύου. Ας δούμε αναλυτικά τις ψυχολογικές αιτίες που επηρεάζουν την ενασχόληση με το διαδίκτυο:
-Αναζήτηση Αποδοχής : Οι έφηβοι, καθώς βρίσκονται σε μια κρίσιμη περίοδο διαμόρφωσης της ταυτότητάς τους, συχνά αναζητούν αποδοχή από τους συνομηλίκους τους. Το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα παρέχουν έναν εύκολο τρόπο για να εκφράσουν τον εαυτό τους, να λάβουν “likes”, σχόλια και άλλες θετικές ανταποκρίσεις που ενισχύουν την αίσθηση της κοινωνικής αποδοχής.
-Μοναξιά και Συναισθηματική Απομόνωση: Πολλοί έφηβοι μπορεί να νιώθουν μόνοι ή να βιώνουν συναισθηματική απομόνωση στην πραγματική ζωή. Το διαδίκτυο τους προσφέρει έναν τρόπο να συνδεθούν με άλλους, να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα και να βρουν “κοινωνικές ομάδες” που ταυτίζονται με αυτούς.
-Αίσθηση Ελέγχου και Αποφυγή Στρες: Το διαδίκτυο παρέχει μια αίσθηση ελέγχου και άμεσης ικανοποίησης μέσω της πλοήγησης, των παιχνιδιών ή των αλληλεπιδράσεων στα κοινωνικά δίκτυα. Η δυνατότητα να επιλέγουν τι θα δουν και με ποιους θα αλληλεπιδράσουν μπορεί να προσφέρει στους εφήβους μια αίσθηση ελέγχου, κάτι που δεν είναι πάντα παρόν στην πραγματική ζωή, όπου μπορεί να βιώνουν άγχη ή πιέσεις.
-Ανάγκη για Απόδραση από την Πραγματικότητα: Ορισμένοι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως έναν τρόπο για να αποδράσουν από τις δυσκολίες ή τις πιέσεις της καθημερινότητας. Το παιχνίδι, η παρακολούθηση βίντεο ή η συμμετοχή σε διαδικτυακές κοινότητες μπορεί να λειτουργούν ως μέσα για να ξεφύγουν από αρνητικά συναισθήματα, όπως η θλίψη ή η απογοήτευση.
-Ανάγκη για Διασκέδαση και Αντικατάσταση της Πλήξης: Το διαδίκτυο προσφέρει αμέτρητες ευκαιρίες για διασκέδαση, ψυχαγωγία και επικοινωνία. Παιχνίδια, βίντεο και social media, αποτελούν μια εύκολη διέξοδο για να ξεχάσουν την πλήξη.
-Ανάγκη για Ταυτότητα: Η εφηβεία είναι μια περίοδος αναζήτησης και πειραματισμού με την ταυτότητα. Το διαδίκτυο προσφέρει μια πλατφόρμα για να ανακαλύψουν και να εκφράσουν ποιοι είναι και ποιοι θέλουν να γίνουν.
Συνέπειες από την υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο
-Ψυχική Υγεία: Οι συνεχείς συγκρίσεις με άλλους στα κοινωνικά δίκτυα ενδέχεται να ενισχύσουν αρνητικά συναισθήματα όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η απογοήτευση και η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
-Πτώση της σχολικής απόδοσης: Οι έφηβοι που είναι υπερβολικά συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο συχνά παραμελούν τις σχολικές τους υποχρεώσεις και παρουσιάζουν αδυναμία συγκέντρωσης, με αποτέλεσμα τη μείωση των επιδόσεών τους.
-Κοινωνική Απομόνωση: Παρά την επικοινωνία μέσω διαδικτύου, οι έφηβοι μπορεί να χάσουν την ικανότητα να δημιουργούν ουσιαστικές σχέσεις στον πραγματικό κόσμο. Η αλληλεπίδραση μέσω της οθόνης μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και απομάκρυνση από φίλους και οικογένεια.
-Αυξημένος κίνδυνος εκμετάλλευσης: Οι νέοι που είναι συνεχώς συνδεδεμένοι μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι σε κινδύνους, όπως η διαδικτυακή αποπλάνηση (grooming), η απάτη, η εμπλοκή σε ακατάλληλο περιεχόμενο, ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbylling).
-Σωματικά προβλήματα: Η υπερβολική χρήση του διαδικτύου μπορεί να οδηγήσει σε καθιστική ζωή, προκαλώντας προβλήματα όπως παχυσαρκία, προβλήματα όρασης και πόνους στην πλάτη ή το λαιμό.
Η ανοιχτή και συνεχής συζήτηση των γονέων με τους εφήβους για τη χρήση του διαδικτύου και τις εμπειρίες τους είναι ζωτικής σημασίας στην έγκαιρη αναγνώριση κινδύνων. Από την άλλη η συμβουλευτική αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο τόσο για τους γονείς όσο και για τους εφήβους. Παρέχει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον όπου το άτομο μπορεί να κατανοήσει τον εθισμό του, να βρει υγιείς τρόπους να διαχειριστεί τη σχέση του με το διαδίκτυο και να βελτιώσει την ψυχική του υγεία. Μέσω της συμβουλευτικής, οι έφηβοι και οι ενήλικες μπορούν να ενισχύσουν την κοινωνική τους ζωή, να βρουν νέες ενδιαφέροντες δραστηριότητες και να αναπτύξουν πιο υγιείς στρατηγικές για την αντιμετώπιση των συναισθηματικών και κοινωνικών τους αναγκών.
